Górnicy na rynku pracy w Turowie

W poprzednim artykule przybliżyliśmy założenia i cele opracowanej przez Komitet Transformacji Turowa i Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego strategii transformacji regionu. która została przesłana do polskiego rządu i uspójniona z założeniami Komisji Europejskiej. Autorzy opracowania dużo miejsca poświęcili analizie potencjału społecznego, gospodarczego i przyrodniczego regionu, ze szczególnym uwzględnieniem rynku pracy. Wdrożenie Strategii będzie skutkowało powstaniem kilku tysięcy miejsc zatrudnienia dla obecnych pracowników kopalni i elektrowni Turów oraz pozostałych mieszkańców powiatu zgorzeleckiego. Strategia dla Turowa zakłada również utworzenie około 500 nowych firm z różnych sektorów gospodarki oraz korzyści finansowe w wysokości aż 65 miliardów złotych.

Z uwagi na bogate pokłady węgla brunatnego, aktualnie dominującą gałęzią gospodarki w regionie jest przemysł wydobywczy i energetyczny, a najbardziej uprzemysłowionym miejscem powiatu jest póki co Miasto i Gmina Bogatynia z filarami gospodarczymi regionu: PGE GiEK S.A. Oddział KWB „Turów” i PGE GiEK S.A. Elektrownią „Turów”. Firmy te zatrudniają łącznie około 7.000 pracowników, a kilkanaście tysięcy osób pracuje w spółkach i firmach obsługujących kompleks Turów.

W rozłożonym na klika lat procesie odchodzenia od paliw kopalnych, a tym samym stopniowym pojawianiu się na rynku nowych pracowników najistotniejszą kwestią jest stworzenie na terenie powiatu zgorzeleckiego centrum transformacji nowej gospodarki. Wdrożenie strategii umożliwi utworzenie miejsc pracy w branżach o wysokim potencjalne, w szczególności związanym z OZE, elektromobilnością, infrastrukturą sieciową czy cyfryzacją. Liderem zmiany byłby istniejący Zgorzelecki Klaster Rozwoju OZE i Efektywności Energetycznej. Inwestycje spowodują wypełnienie luki na rynku pracy zapewniając zatrudnienie około 6000 osób do 2029 roku oraz powstanie około 500 przedsiębiorstw z różnych sektorów gospodarki. Warto w tym miejscu zauważyć, że jednym z głównych hamulców rozwoju gospodarczego regionu Turoszowa był niedobór pracowników. Projekt, zgodnie z założeniami Strategii, wypełni także lukę mocy, która pojawi się po zamknięciu kopalni Turów. Elektrownia Turów (Grupa PGE SA) może zostać w perspektywie zastąpiona miksem źródeł OZE i niskoemisyjnych takim jak wiatr, słońce, biomasa oraz woda. Jak wykazali autorzy „Strategii zarządzania transformacją obszaru węglowego na pograniczu polsko – saksońskim w ramach projektu Transition” , transformacja taka niesie ze sobą nie tylko korzyści społeczne i ekologiczne, ale również ekonomiczne, w tym poprawę warunków życia mieszkańców rejonu oraz polepszenie stosunków międzynarodowych (Czechy i Niemcy) szczególnie w aspekcie ekologicznym i gospodarczym. To istotne korzyści dla mieszkańców tego przygranicznego regionu. W wymiarze finansowym transformacja pozwoli zaoszczędzić około 65 mld. złotych, które stanowiłyby koszt utrzymywania kombinatu Turów.

Położony w pobliżu granicy z Republiką Federalną Niemiec i Republiką Czeską region Turoszowa jest atrakcyjną lokalizacją dla potencjalnych inwestorów zagranicznych. Powiat zgorzelecki od wielu lat Jest ściśle związany z czeskim i niemieckim rynkiem pracy. Wiele tysięcy osób zameldowanych na terenie powiatu zgorzeleckiego pracuje na terenie Republiki Federalnej Niemiec i Republiki Czeskiej. Również wiele zgorzeleckich firm świadczy usługi na rzecz klientów z tych regionów. Dodatkowo współpraca przygraniczna z Powiatem Goerliz daje unikalną szansę skorzystania z kluczowych elementów transformacji niemieckiej.

Styk trzech granic, malownicze krajobrazy, atrakcyjne obiekty zabytkowe i niezwykła przyroda powiatu zgorzeleckiego sprawiają, że jest to region o wysokich walorach turystycznych. Powstanie infrastruktury wzbogacającej ofertę turystyki aktywnej i specjalistycznej, to kolejna szansa na stworzenie miejsc pracy zarówno dla specjalistów, jak i pracowników o niższych kwalifikacjach. a w konsekwencji wzrost zatrudnienia i dochodów społeczności lokalnej.

Do tzw. „mocnych stron” regionu Turoszowa należy łatwy dostęp do infrastruktury technicznej i społecznej zachodnio-południowej Polski oraz granicznych regionów Republiki Federalnej Niemiec i Republiki Czeskiej. Stanowi to ogromne ułatwienie w nawiązywaniu współpracy przez lokalnych przedsiębiorców i zwiększa ich potencjał rozwoju. Powiat zgorzelecki dysponuje także niewykorzystanymi, m.in. z powodu braku pracowników, terenami inwestycyjnymi pod funkcje przemysłowe i rekreacyjne oraz pod budownictwo mieszkaniowe. Wysoki potencjał inwestycyjny regionu m.in. w postaci jego położenia na styku trzech granic, dogodnych warunków dla rozwoju odnawialnych źródeł energii i poprawy efektywności energetycznej oraz dostępność środków z funduszy krajowych i europejskich stanowią szansę na poszerzenie rynku pracy i uniknięcie degradacji społeczno – ekonomicznej. Zagrożenie dla rozwoju regionu mogą natomiast stanowić m.in. niskie tempo rozwoju gospodarczego, zły stan infrastruktury drogowej i słabo rozwinięty transport publiczny oraz odpływ wysokokwalifikowanej siły roboczej do polskich i zagranicznych ośrodków o bardziej korzystnych warunkach pracy i kształcenia.

Transformacja regionu Turoszowa powinna, zgodnie z założeniami Strategii, uwzględniać warunki technologiczne, ekonomiczne i społeczne przy zachowaniu wysokiego bezpieczeństwa pracy systemu energetycznego. Szansą na to jest współpraca przygraniczna z Powiatem Goerliz i możliwość korzystania z kluczowych elementów transformacji niemieckiej.

-(…) Obecnie strona niemiecka jest w fazie integracji systemowej, natomiast strona polska jeszczew fazie technologicznej, co daje regionowi pogranicza unikalną szansę stworzenia optymalnych warunków dla rozwoju zrównoważonej transformacji energetycznej. W regionie pogranicza podobnie jak ma to miejsce na terenie Niemiec, w procesie zarzadzania transformacją należy uwzględniać zarówno aspekty społeczne jaki i czynniki technologiczne. Aspekty społeczne są niezwykle istotne dla procesu transformacji, dlatego powinny być stale monitorowane przez lokalne władze/liderów, natomiast dla zapewnienia sukcesu technologicznego niezbędne dla regionu jest uruchamianie projektów badawczych – napisali autorzy Strategii