Stanowisko Krajowej Izby Klastrów Energii i OZE w sprawie nowego rynku energii i roli klastrów

Stanowisko Krajowej Izby Klastrów Energii i OZE w sprawie nowego rynku energii i roli klastrów (wnioski po III Kongresie Energetyki rozproszonej)

Krajowa Izba Klastrów Energii i OZE (KIKEiOZE) podkreśla, że etap prostej transformacji energetycznej – opartej na dynamicznym, lecz niekontrolowanym wzroście mocy źródeł OZE zależnych od warunków pogodowych – dobiegł końca. Obecnie wchodzimy w fazę profesjonalizacji transformacji energetycznej, której istotą jest kompleksowe, zintegrowane podejście do wytwarzania, dystrybucji i wykorzystania energii z OZE. Nowy etap wymaga jednoczesnego wprowadzenia mechanizmów elastyczności, planowania, zarządzania i koordynacji działań w wielu obszarach rynku energii.

Nowa rola klastrów energii

Po kilku latach funkcjonowania klastrów energii ich znaczenie ewoluuje i nabiera nowego znaczenia. Klastry energii powinny być postrzegane jako agregat PPE (zużycie, generacja, magazyn, system IT, taryfy dynamiczne), wspomagający KSE (Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.) w zarządzaniu popytem i podażą energii elektrycznej na określonym topograficznie elemencie sieci elektroenergetycznej stanowiącej z punktu widzenia KSE sterowalny zagregowany zasób elastyczności.

Dzięki finansowaniu z programu KPO B2.2.2 oraz wymaganiom punktu 5 z jego regulaminu, część klastrów opracowała już modele zarządzania zasobami energetycznymi, które mogą być wykorzystywane do wspomagania bilansowania KSE.

Rekomendacje KIKE i OZE

KIKE i OZE rekomenduje podjęcie działań legislacyjnych i systemowych w celu aktualizacji roli klastrów energii w KSE oraz dostosowania przepisów do nowego etapu transformacji energetycznej. Zmiana paradygmatu funkcjonowania klastrów powinna obejmować następujące obszary:

1. Nowa definicja klastra energii (autorstwa Daniela Raczkiewicza, wiceprezesa zarządu Izby) nadanie klastrowi roli zagregowanego zbioru PPE w określonym obszarowo elemencie sieci elektroenergetycznej stanowiącego określony zagregowany zasób rozproszonych odbiorów i wytwarzania energii oraz magazynem energii, zarządzany zintegrowanym systemem teleinformatycznym dającym możliwość dostarczenia lub poboru zagregowanej mocy w odniesieniu do sygnałów cenowych w obrocie i fizycznych parametrów pracy sieci elektroenergetycznej odwzorowanej taryfa dynamiczną. Definicja powinna odnosić się do topologii sieci np. stacji 110kV. Funkcję koordynatora klastra powinien pełnić podmiot profesjonalny – przedsiębiorstwo obrotu energią lub agregator.
   
2. Definicja powinna odnosić się do topologii sieci np. stacji 110kV. Koordynatorem klastra powinno być przedsiębiorstwo obrotu lub agregator.
3. Ułatwienie obrotu energią wewnątrz klastra Należy umożliwić lub uprościć handel energią pomiędzy członkami klastra, np. za pośrednictwem koordynatora pełniącego rolę sprzedawcy energii. W przepisach powinny zostać określone modele biznesowe bilansowania i rozliczeń, umożliwiające efektywne wykorzystanie energii wytwarzanej w klastrze przez jego uczestników.
   
4. Taryfy dynamiczne dla klastrów energii Operatorzy systemów dystrybucyjnych (OSD) powinni zostać zobowiązani do opracowania taryf dynamicznych dla klastrów energii. Koordynator klastra, dysponując zagregowanymi profilami zużycia i generacji, mógłby w ten sposób wspierać usługi elastyczności w systemie elektroenergetycznym.
   
5. Zniesienie barier zamówień publicznych Konieczne jest zniesienie ograniczeń wynikających z prawa zamówień publicznych dla jednostek samorządu terytorialnego i spółek komunalnych uczestniczących w klastrach energii, co umożliwi im sprawniejsze działanie rynkowe.
   
6. System zachęt i preferencji dla klastrów energii Należy wprowadzić preferencje fiskalne i regulacyjne, takie jak: zwolnienie z opłaty OZE, opłaty mocowej, umorzenie praw majątkowych lub podatku akcyzowego. Obciążanie klastrów tymi opłatami jest nieuzasadnione i dyskryminujące, ponieważ klastry wspierają KSE poprzez generację energii z OZE i jej lokalne zużycie, co przyczynia się do stabilizacji systemu.

Podsumowanie

Krajowa Izba Klastrów Energii i OZE stoi na stanowisku, że po kilku latach doświadczeń nadszedł czas na zmianę paradygmatu funkcjonowania klastrów energii. Klastry powinny być postrzegane jako zagregowane, elastyczne zasoby energetyczne, wspierające bilansowanie i stabilność KSE. Szczególną rolę w tym procesie odgrywają jednostki samorządu terytorialnego, które dysponują rozproszonymi źródłami wytwórczymi (mikroinstalacje PV, magazyny energii) i mogą efektywnie zarządzać nimi w ramach klastra. Dlatego niezbędne jest zaktualizowanie przepisów oraz wprowadzenie mechanizmów wspierających rozwój i profesjonalizację klastrów energii w Polsce.