Za koordynację i monitorowanie realizacji planu transformacji na terenie powiatu zgorzeleckiego odpowiedzialny będzie Komitet Transformacji Regionu Turoszowskiego. Jego członkami są jednostki samorządu terytorialnego: Powiat Zgorzelecki, Gmina Miejska Zgorzelec, Gmina Wiejska Zgorzelec, Gmina Bogatynia, Gmina Sulików, Gmina Pieńsk, Gmina Węgliniec, Gmina Miejska Zawidów oraz Zgorzelecki Klaster Rozwoju OZE i Efektywności Energetycznej.
Naczelną zasadą przyjętą w opracowanym przez Komitet Transformacji Turowa i Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego jest Zasada Partnerstwa, która reguluje programowanie, wdrażanie, monitorowanie i ewaluację wydatkowania środków funduszy UE. Wynikająca z niej kontrola społeczna oraz udział i współpraca z partnerami znacząco zwiększa efektywność działań.
Dodatkową korzyścią płynącą z zasady partnerstwa jest skuteczniejszy proces planowania strategicznego oraz przeprowadzania diagnozy sytuacji, co jest niezbędne do realizacji założonych celów. Włączenie partnerów w proces programowania sprzyja również optymalnemu wykorzystaniu środków przy realizacji założeń udziału społecznego oraz inteligentnego, zrównoważonego rozwoju.
Za koordynację i monitorowanie realizacji planu transformacji na terenie powiatu zgorzeleckiego odpowiedzialny będzie Komitet Transformacji Regionu Turoszowskiego. Jego członkami są jednostki samorządu terytorialnego: Powiat Zgorzelecki, Gmina Miejska Zgorzelec, Gmina Wiejska Zgorzelec, Gmina Bogatynia, Gmina Sulików, Gmina Pieńsk, Gmina Węgliniec, Gmina Miejska Zawidów oraz Zgorzelecki Klaster Rozwoju OZE i Efektywności Energetycznej.
Liderem w subregionie jest Urząd Miasta Zgorzelec i Zgorzelecki Klaster Rozwoju OZE i Efektywności Energetycznej. Oprócz tego powołano Komitet Transformacji Regionu Turoszowskiego, będący z jednej strony ciałem doradczym, a z drugiej forum dyskusji kształtującym i stymulującym strategiczne myślenie o transformacji subregionu, które pełni również pewne funkcje związane z monitorowaniem realizacji dokumentu. Powołując Komitet kierowano się zasadą partnerstwa, co oznacza, że do jego składu zostali zaproszeni przedstawiciele: jednostek samorządu terytorialnego wszystkich szczebli, partnerów społeczno-gospodarczych, organizacji pozarządowych, uczelni oraz eksperci zewnętrzni. Uzupełnieniem systemu zarządzania i wdrażania Planu mogą być również inne funkcjonujące w województwie dolnośląskim formy współpracy i uzgodnień m.in. Związek Gmin Ziemi Zgorzeleckiej.
Głównym celem przyświecającym autorom Strategii jest umożliwienie podlegającym procesowi przemian regionom i ludziom łagodzenia społecznych, gospodarczych i środowiskowych skutków transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu. Aby to osiągnąć, do 2029 roku około 500 przedsiębiorstw (w tym: mikro, małe, średnie, duże) zostanie objętych wsparciem dotacyjnym, umożliwiającym łagodne przejście przez proces transformacji regionu Turoszowa. Na wsparcie może liczyć około 200 start-up’ów i około 300 przedsiębiorstw współpracujących z ośrodkami badawczymi. Autorzy Strategii zakładają, że kilkadziesiąt podmiotów gospodarczych świadczyć będzie usługi i wytwarzać produkty cyfrowe opracowywane dla przedsiębiorstw.
Po transformacji nowe przedsiębiorstwa zlokalizowane na terenie powiatu zgorzeleckiego wytworzą 2,3 GW energii osiągając tę moc stopniowo do 2029 roku. Wytworzona energia odnawialna ogółem (w tym: energia elektryczna, energia cieplna) będzie oscylować na poziomie 10 TWh brutto rocznie (ciepło produkcji – 0,8 mln GJ). Wzrośnie także w regionie zdolność recyklingu odpadów, instalacje recyklingowe i małe systemy gospodarowania odpadami będą obsługiwać około 70000 mieszkańców. Rekultywacji poddanych zostanie około 1500 ha, z czego 100 ha zostanie wykorzystanych jako tereny zielone, pod budowę mieszkań socjalnych lub pod działalność gospodarczą lub społeczną. Jakość powietrza będzie podlegała stałej kontroli, dzięki systemowi monitorowania zanieczyszczenia powietrza, co przyniesie wymierne korzyści około 50000 mieszkańców regionu.
Ogromny nacisk położono w Strategii na aspekty związane z utworzeniem miejsc pracy dla obecnych i byłych pracowników i współpracowników kompleksu PGE Turów. Docelowo do 2029 roku powstać ma 6000 nowych miejsc pracy, zatrudnienie znajdzie m.in. 1400 osób w wieku poniżej 30 lat i 1400 pracowników powyżej 54 roku życia. 1500 miejsc pracy przewidziano dla osób z wykształceniem średnim I stopnia lub niższym, 2500 dla osób z wykształceniem na poziomie ponadgimnazjalnym lub policealnym i 2000 dla pracowników legitymujących się wyższym wykształceniem. W programach przygotowania zawodowego wspieranych w MŚP do 2029 roku weźmie udział 3000 osób, a liczba pracowników MŚP kończących ustawiczne kształcenie i szkolenie zawodowe (według rodzaju umiejętności: techniczne, zarządzanie, przedsiębiorczość, ekologiczne, inne) wyniesie 2000.
Autorzy Strategii szacują, że w wyniku transformacji do Europejskiego Urzędu Patentowego złożonych zostanie kilkadziesiąt wniosków patentowych. Wzrośnie również do około 60000 liczba użytkowników nowych publicznych usług i aplikacji cyfrowych, w tym 40000 to użytkownicy nowych produktów, usług i aplikacji cyfrowych opracowanych przez przedsiębiorstwa z regionu Turoszowa. Około 100 MŚP będzie korzystać z usług inkubatora przedsiębiorczości przez rok po jego utworzeniu.
Zarządzanie rozwojem, w którym kładzie się nacisk na pomiar osiągnięć jest częścią good governance i zapewnia odpowiednią jakość wdrażania dokumentu i skuteczność realizowanej polityki. Monitorowanie w procesie zarządzania polega na gromadzeniu i analizie danych dotyczących realizacji określonych celów. To również ocena pozwalająca sprawdzić i określić: skuteczność funkcjonowania systemu zarządzania i rezultaty (efekty i produkty), a także ustalić, jakie środki zaradcze lub nowe działania powinny zostać podjęte, o ile stwierdzono niemożność lub braki w realizacji celów i działań.
Autorzy i wykonawcy będą gromadzić, a przede wszystkim analizować dane, służące do podejmowania decyzji i określania celów polityki oraz dostarcza informacji dla potrzeb przyszłego planowania, a następnie wdrażania celów i działań. Ważnym elementem procesu monitoringu jest stwierdzenie, czy wynik danego działania (efekt końcowy) jest zgodny z zamierzeniami określonymi poprzez cele i kierunki działania.
Zgodnie z Krajową Strategią Rozwoju Regionalnego 2030 nad przebiegiem procesów realizacji polityki regionalnej powinien czuwać samorząd, działający w ścisłej współpracy z Pełnomocnikiem. Pełnomocnik jest koordynatorem Terytorialnego Procesu Sprawiedliwej Transformacji. Działa w uzgodnieniu ze stroną rządową i samorządem terytorialnym. Rolą pełnomocnika będzie czuwanie nad etapami transformacji i sprawami finansowymi związanymi z tym procesem.
Rolą samorządu jest bieżąca diagnoza sytuacji oraz analiza potencjałów w szczególności diagnozuje sytuację i potencjały/trendy rozwojowe (ścieżki rozwojowe) różnego typu obszarów w danym subregionie. Samorząd monitoruje sytuację w zakresie rozwoju społeczno-gospodarczego i przestrzennego oraz ocenia skuteczność i efektywność dotychczas stosowanych interwencji rozwojowych kierowanych w ramach polityki regionalnej i polityk sektorowych do regionu.
Poprzednie części wpisu o strategii transformacji energetycznej regionu Turoszowa:
COMMENTS