Technologie fotowoltaiczne (PV) stanowią jedno z najistotniejszych źródeł energii odnawialnej w Polsce. Ich szybki rozwój skutkuje zwiększaniem bezpieczeństwa energetycznego, ograniczaniem emisji gazów cieplarnianych oraz poprawą jakości powietrza. Autorzy analizy podkreślają, że przy najbardziej optymistycznym scenariuszu moc zainstalowanych PV w Polsce, do 2040, może wynieść nawet do 40GW.
Eksperci Krajowej Izby Klastrów Energii i Krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej przygotowali analizę wpływu rozbudowy infrastruktury fotowoltaicznej na rozwój gospodarczy Polski do 2040 r.
Technologie fotowoltaiczne (PV) stanowią jedno z najistotniejszych źródeł energii odnawialnej w Polsce. Ich szybki rozwój skutkuje zwiększaniem bezpieczeństwa energetycznego, ograniczaniem emisji gazów cieplarnianych oraz poprawą jakości powietrza. Autorzy analizy podkreślają, że przy najbardziej optymistycznym scenariuszu moc zainstalowanych PV w Polsce, do 2040, może wynieść nawet do 40GW (sumując moce prosumenckie, instalacji do 1MW i powyżej 1MW).
W przypadku scenariusza optymalnego, możliwe będzie osiągnięcie znaczącego rozwoju energetyki odnawialnej, co przełoży się na spełnienie wymogów obniżenia emisji CO 2 w Polsce, zgodnie z dyrektywami unijnymi. Zakłada on zmiany legislacyjne i zostanie zrealizowany jedynie w sytuacji, kiedy nastąpi zmiana systemowego podejścia do energetyki odnawialnej. Analizując obecny rozwój klastrów energii i pozytywne przykłady działań najbardziej aktywnych klastrów (Energetyczny Klaster Oławski EKO Gaj Oławski, Klaster Żywiecka Energia Przyszłości, Klaster Energii w Michałowie, Krośnieński Klaster Energii, Zgorzelecki Klaster Rozwoju OZE i Efektywności Energetycznej), można zaobserwować, jak szybko jednostki samorządowe wraz z prywatnym biznesem są w stanie budować lokalne obszary, które relatywnie tanio wytwarzają, dystrybuują i konsumują energię elektryczną. Należy pamiętać, że instalacje fotowoltaiczne, ze względu na łatwość budowy, także pod kątem technologicznym, wpisują się w szybki rozwój energetyki odnawialnej. Energetyka oparta na PV będzie jednym z głównych źródeł w tworzących się systemach elektroenergetycznych przy założeniu zwiększenia potencjału magazynowania energii odnawialnej. W efekcie należy oczekiwać złamania monopolu dominujących podmiotów na rynku w zakresie dystrybucji energii.
Obecnie większość energii elektrycznej w Polsce pochodzi z węgla (ponad 72% w 2021 r.) co stanowi najwyższą wartość w Unii Europejskiej. Przekłada się to także bezpośrednio na emisję gazów cieplarnianych i będzie stanowiło duże wyzwanie, jeśli Polska ma spełniać normy i wywiązywać się z zobowiązań międzynarodowych. Biorąc pod uwagę strukturę produkcji energii elektrycznej w Eu- ropie, może się okazać, że Polska będzie stawała się krajem coraz mniej atrakcyjnym dla inwestorów, którzy przy wyborze lokalizacji swoich zakładów produkcyjnych i usługowych będą wybierać jedynie te kraje, w których otrzymają gwarancję dostarczania w 100% zielonej energii elektrycznej. Co więcej, realne staje się także zagrożenie odchodzenia przedsiębiorstw już działających w Polsce do krajów, gdzie priorytetem jest wygaszanie energetyki węglowej w ciągu najbliższego dziesięcio- lub piętnastolecia. Rozwój technologii fotowoltaicznych mógłby przyczynić się do zmniejszania udziału w polskim miksie energetycznym energii pochodzącej z węgla.
– Analiza trendów ogólnoświatowych wskazuje, że do budowy źródeł OZE nie są konieczne bezpośrednie inwestycje spółek państwowych, które powinny koncentrować się raczej na inwestycjach w sieć elektroenergetyczną i przyłączeniową oraz w magazyny energii. Lukę rynkową wynikającą z braku źródeł mogą wypełniać inwestorzy prywatni, także przy wykorzystaniu dedykowanych systemów wsparcia. Takie podejście znacznie ograniczyłoby wydatki skarbu państwa, przyczyniłoby się do wzrostu bezpieczeństwa energetycznego i stabilności sieci elektroenergetycznej (dzięki magazynom energii) oraz zmniejszyłoby ubóstwo energetyczne w regionach (m.in. dzięki samobilansowaniu na wydzielonych obszarach). (…)– czytamy w analizie
Przeprowadzona przez Sławomira Kopcia, Łukasza Lacha, Agnieszkę Spirydowicz analiza wpływu rozbudowy infrastruktury fotowoltaicznej na rozwój gospodarczy Polski do 2040 r. dla różnych scenariuszy rozwoju jednoznacznie wykazuje, że potencjał rozwoju branży fotowoltaicznej jest wystarczający, by zapewnić udział PV w miksach energetycznych dla Polski w 2030 i 2040 r. na poziomach postulowanych przez Komisję Europejską. Uzyskane wyniki pozwalają, w szczególności, stwierdzić, że w ciągu najbliższych 20 lat można utrzymać stabilny poziom zatrudnienia w polskiej branży PV – w zależności od rozważanego scenariusza, od 25 000 do 45 000 miejsc pracy.
Autorzy opracowania pt. „Wpływ rozbudowy infrastruktury fotowoltaicznej na rozwój gospodarczy w Polsce – prognoza do 2040 r.” skoncentrowali się na trzech zmiennych generowanych przez budowę i utrzymanie instalacji PV w Polsce w perspektywie czasowej 2021–2040.
- produkcji krajowej (rozumianej jako ogół produktów i usług wytworzonych w polskiej gospodarce w rozpatrywanym przedziale czasowym),
- zatrudnienia (wyrażonego w osobolatach pracy w pełnym wymiarze),
- wartości dodanej (rozumianej jako wielkość produkcji krajowej po odliczeniu kosztów pośrednich).
Jak zaznaczono w analizie, w okresie najbliższych 20 lat jest możliwe utrzymanie w branży stałego poziomu zatrudnienia. W pierwszych latach dominować będą miejsca pracy związanie z inwestycjami w instalacje prosumenckie (PV1). Z upływem czasu będzie następował wzrost znaczenia większych instalacji, zwłaszcza PV4. Równocześnie będzie rosła liczba stałych miejsc pracy związanych z utrzymywaniem zainstalowanej infrastruktury.
– Obecne uwarunkowania prawne nie zachęcają do znaczących inwestycji w źródła OZE. Brak jest zachęt do tworzenia samobilansujących się regionów, takich jak chociażby zmniejszenie opłat za dystrybucję energii. Dodatkowo brak inwestycji w sieci dystrybucyjne dla źródeł OZE powoduje coraz większe problemy z ich przyłączaniem, a w przyszłości może zablokować ich rozwój. Należy pamiętać, że profil produkcji z PV charakteryzuje się znacznym wzrostem w okresie letnim i w godzinach południowych, jej zanikiem w nocy oraz zmniejszeniem w okresie zimowym. W sytuacji braku zachęt i wsparcia polskiego systemu energetycznego magazynami energii prowadzi to do niepożądanych zjawisk w sieci elektroenergetycznej, co może przyczynić się do zmniejszenia opłacalności inwestycji – podkreślono w opracowaniu
Autorzy zwracają też uwagę na konieczność usunięcia barier o charakterze prawno-inwestycyjnym, prawno-regulacyjnym oraz prawno-podatkowym. Wśród procedur, które wydłużają proces inwestycyjny wymieniają decyzje środowiskowe, pozwolenie na budowę oraz brak możliwości kwalifikacji farm PV jako infrastruktury technicznej na gruncie regulacji planistycznych. Do utrudnień regulacyjnych zaliczają: utrudnienia związane z powstawaniem sieci służących przyłączaniu źródeł OZE do krajowego systemu elektroenergetycznego, nierówne traktowanie źródeł OZE i konwencjonalnych w odniesieniu do obowiązku koncesyjnego oraz nieproporcjonalne konsekwencje niedotrzymania zobowiązania aukcyjnego przy pierwszej sprzedaży energii w ramach systemu aukcyjnego. Istotny element kosztów eksploatacyjnych instalacji PV stanowi również podatek od nieruchomości.
Wątpliwości w przypadku farm fotowoltaicznych, podobnie jak kiedyś przy farmach wiatrowych, ogniskują się wokół sposobu traktowania instalacji dla potrzeb objęcia jej podatkiem od nieruchomości w dwóch aspektach.
• Czy, a jeśli tak, to jaką część instalacji PV traktować jako budowlę stanowiącą całość i objętą w całości lub części podatkiem od nieruchomości w stawce 2% od wartości (a może w analogii do farm wiatrowych opodatkowaniu podlega tylko słup/podstawa, na którym stoją, jako ich część budowlana)?
• Jaki teren, na którym zlokalizowana jest farma, objąć podatkiem od nieruchomości należnym od
gruntu – czy od metra kwadratowego powierzchni zajętej przez instalację (tylko teren bezpośrednio pod obrysem panelu), czy cały dzierżawiony teren (tj. wraz z pustkami technologicznymi)?
Powyższe wątpliwości stanowią istotną przeszkodę w biznesowym skalkulowaniu całej inwestycji.
Konieczne jest uregulowanie (szczególne w formie nowelizacji przepisów lub ogólnej interpretacji przepisów prawa podatkowego) sposobu naliczania podatku od nieruchomości dla instalacji PV, zarówno w zakresie gruntu pod instalacją, jak i samej instalacji. Taka regulacja obniży ryzyko realizacji projektów PV, a także przyspieszy czas ich przygotowania. Należy przy tym pamiętać, że w razie tworzenia projektu na terenie kilku gmin, lokalne organy podatkowe mogą mieć odmienne podejście do tematyki opodatkowania instalacji PV, co dodatkowo może komplikować proces inwestycyjny.
COMMENTS